“Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien, in gevaar te brengen.”
Dit inzicht zou zonder gevolg blijven als iedere burger, onderneming, stad, regio en staat er niet verantwoordelijk mee zou omspringen. De RSZ neemt aan deze beweging deel met concrete acties op zijn niveau, en door dialoog en interactie met de betrokken partijen: zijn medewerkers, leveranciers, aangrenzende ondernemingen en de andere openbare instellingen van sociale zekerheid.
Milieubeheersystemen, ISO14001 en EMAS
In onze ogen is het van essentieel belang om op een verantwoorde manier om te gaan met natuurlijke grondstoffen en ze niet te misbruiken. In de loop der jaren ondernamen we al een aantal belangrijke acties. Zo was er de strategische keuze om de nieuwe zetel naast het Zuidstation te vestigen, en om aan afvalsortering te doen. Maar de RSZ wil verder gaan. Wij hebben ons voorgenomen om de ISO-certificatie 14001: 2015 te behalen en te behouden. Dit als teken van onze performantie, geloofwaardigheid en transparantie. Deze uitdaging werd aangegaan in moeilijke omstandigheden, tijdens een gezondheidscrisis waarin telewerk de norm was.
Deze certificatie is gebaseerd op de internationale ISO14001-norm. Die slaat op het milieuzorgsysteem (MZS) van een organisatie. Een MZS maakt het voor een organisatie mogelijk om op een consequente manier geleidelijk aan haar impact op het milieu te beheren. De ISO14001-norm, die sinds de invoering in 1996 voortdurend evolueert, onderging in 2015 een belangrijke omvorming naar een ISO14001-norm versie 2015. In 2017 werd deze nieuwe versie in de EMAS-registratie geïntegreerd.
Lees meer over EMAS en de ISO 14001-norm op de pagina Leefmilieu van de website belgium.be. 
-norm.
Eind 2015 had de RSZ al de ISO14001-certificering versie 2004 behaald. Dankzij een proactieve benadering is de RSZ de eerste federale instelling die de ISO14001-certificering versie 2015 
behaald heeft. Eind 2018 behaalde de RSZ opnieuw de ISO14001-certificering versie 2015, ondanks de renovatiewerken en fusies. We behouden dus onze certificering tot in 2021.
Op strategisch niveau heeft het Directiecomité zijn wil om met de andere Openbare Instellingen van Sociale Zekerheid en stakeholders samen te werken, rechtstreeks in het milieubeleid van de RSZ geïntegreerd.
Er is ook een regelmatige dialoog met de vakbonden: systematisch voegen we een punt over het milieu toe aan de agenda van het Basisoverlegcomité (BOC).
Op operationeel niveau nemen we milieuclausules in de overheidsopdrachten op, zodat de milieu-impact over de ganse levenscyclus van een product of dienst in rekening kan worden gebracht. Zo kunnen we ook milieu-controleaudits uitvoeren.
Eens het lopende proces van fusies rond is en alle medewerkers in het Hortagebouw gehuisvest zijn, vragen we de EMAS-registratie aan. Door het aflopen van de eerste certificeringscyclus van drie jaar en de veranderingen in verband met de nieuwe taken van de RSZ, moeten we de milieu-analyse en het actieprogramma namelijk grondig herbekijken.
Belangrijkste acties en resultaten
Renovatie van het Hortagebouw
Bij de renovatie van het Hortagebouw namen we inovatieve milieuclausules op in het lastenboek. We volgden daarbij een kringloopvisie gebaseerd op hergebruik of aanpassing van bestaand materiaal. Het resultaat was sluitend: de RSZ is laureaat Be Circular 2017 geworden. Dankzij onze aannemer zijn we bekroond in de categorie ‘bouw’ voor de renovatie van onze hoofdzetel in Brussel.
We zijn ook overgeschakeld naar de New Way of Working in een open kantoorruimte. Er zijn geen afgesloten bureaus meer, dus er moesten heel wat tussenschotten verdwijnen. Een aantal daarvan zijn niet weggegooid, maar hergebruikt in andere gebouwen. De schotten die overblijven, krijgen een nieuwe bestemming: het isolatiemateriaal dat erinzit, wordt gebruikt om de daken van 341 huizen te isoleren.
We hebben ook ons best gedaan om een tweede leven te geven aan onze 'oude' kantoormeubels, die onaangepast waren aan de nieuwe ruimtes en werkmethodes.
Wil je meer weten?
Mobiliteit
Onze hoofdzetel bevindt zich boven het Brusselse Zuidstation. Op niet meer dan vijf minuten stap je van het perron naar het verste bureau op de 6de verdieping.
De medewerkers worden aangemoedigd om de fiets te gebruiken om naar het werk te komen en zich met de fiets te verplaatsen: er zijn dienstfietsen voorzien, net als een fietsvergoeding, een bewaakte garage en douches. De nieuwe fietsenparking werd in april 2019 ingehuldigd.
Na een pilootactie in 2016 heeft het College van Administrateurs-generaal van de OISZ beslist om elk jaar samen acties voor de bevordering van de 'zachte mobiliteit' en duurzame ontwikkeling te organiseren.
In 2017 vonden zo onder andere een conferentie over de luchtkwaliteit, een projectie van de film ‘Demain’ en een fietstocht plaats. In 2018 organiseerden de OISZ een cursus ecologisch rijden.
In 2019 werden meerdere acties ondernomen:
- opnieuw fietswandelingen in Brussel, maar nu ook in Vlaanderen en Wallonië,
- een workshop onderhoud van de fiets, en
- een voordracht over de luchtkwaliteit.
Omwille van het veralgemeende telewerken in 2020 hebben we medewerkers vooral geïnformeerd over de manieren waarop ze zich tijdens de COVID-pandemie veilig konden verplaatsen met het openbaar vervoer. We hebben ook een wedstrijd georganiseerd waarbij medewerkers een selfie konden maken met mondmasker op de trein, tram of bus. De winnaar ontving een Railpass.
Sensibilisering en betrokkenheid van het personeel
In 2020 mochten we tal van nieuwe medewerkers verwelkomen. Het is een uitdaging om deze nieuwkomers te integreren en best practices uit te wisselen. Geleidelijk aan worden alle nieuwe werknemers van de RSZ uitgenodigd om een informatiesessie over duurzame ontwikkeling te volgen. In 2020 werden 83 medewerkers opgeleid.
Naargelang hun functie hebben alle mederwerkers een milieu-identiteitskaart met daarop de gevraagde best practices.
Een speciale milieu-identiteitskaart voor de leden van het Directiecomité is een bewijs van hun engagement om het goede voorbeeld te geven.
Elk jaar worden activiteiten georganiseerd om de medewerkers over een bepaalde thematiek te sensibiliseren: dikketruiendag, de week van de mobiliteit en de Europese week van de afvalvermindering zijn terugkerende acties waarbij we aan de hand van activiteiten een bepaalde thematiek bespreken en feedback van de medewerkers van de RSZ verzamelen.
Een nieuw afvalsorteringssysteem
We vragen aan alle medewerkers om afval te sorteren en te recycleren. Sinds de renovatie van het Hortagebouw wordt het afval beter gesorteerd en hebben we op de verschillende verdiepingen geleidelijk aan speciale plekken voor de sortering voorzien. De klassieke PMD (plasticflessen, metaalverpakkingen en drankkartons) wordt voortaan in drie categorieën onderverdeeld, volgens het type behandeling:
- propere plasticverpakkingen (flessen, bekertjes, folies enz.),
- metaal (blikjes), en
- drankkartons.
Er zijn drie voordelen:
- een milieuvoordeel: er kan meer afval (met name plasticfolies, yoghurtpotjes, tissues) gerecycleerd worden, dus minder restafval wordt verbrand;
- een sociaal voordeel: het personeel dat instaat voor de schoonmaak en de sortering heeft een minder ingewikkelde taak; en
- een economisch voordeel: het nieuwe systeem is iets goedkoper.
Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie
Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE) is sinds juli 2019 van kracht bij de RSZ.
Het gaat om wetgeving om het energieverbruik van grote Brusselse gebouwen te verminderen. In Brussel blijven de gebouwen de grootste uitstoters van broeikasgassen, in het bijzonder door hun verwarming. De RSZ zal dus zijn energieverbruik doen dalen, met een becijferde doelstelling vanaf 2025, en op die manier zijn uitstoot van broeikasgassen verminderen.